Je hebt het ongetwijfeld al eens gehoord of gelezen: eet volkoren, dat is het gezondst! Dat volkoren granen de meest gezonde optie zijn, dat klopt inderdaad. Maar waarom precies? Wat houdt de benaming ‘volkoren’ precies in en waarom is dat beter voor je gezondheid?
Wat is 'volkoren'?
Het woord ‘volkoren’ zegt het eigenlijk al een beetje: ‘koren’ is namelijk een ander woord voor graan. ‘Volkoren’ houdt in dat een graanproduct is gemaakt van de ‘volle koren’, oftewel de hele graankorrel.
Hiernaast zie je hoe een graankorrel is samengesteld. Hij bestaat uit het de kiem, het meellichaam en de zemel.
De kiem is het deel dat normaal gesproken uit zou groeien tot een nieuwe plant. Het bestaat uit veel verschillende voedingsstoffen, zoals onverzadigde vetzuren, eiwitten, vitaminen en mineralen. Het meellichaam, het binnenste deel van de korrel, zou normaal gesproken worden gebruikt als voeding voor de kiem en bestaat vooral uit zetmeel en een klein deel eiwitten. De zemel, oftewel het vliesje, bevat veel vezels. Ook hierin zitten veel vitaminen en mineralen (3).
Bij een volkoren graanproduct wordt de hele graankorrel, dus met alle bovengenoemde onderdelen, gebruikt bij het maken van het product. Bij een wit graanproduct wordt alleen het meellichaam gebruikt, wat er over blijft noemen we dan ‘bloem’. De zemel en kiem worden eruit gehaald, waardoor dus veel goede voedingsstoffen verloren gaan.
Waarom is volkoren gezonder?
Naar het eten van volkoren granen is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. De Gezondheidsraad is de organisatie die de Richtlijnen Goede Voeding opstelt voor Nederland op basis van wetenschappelijk onderzoek. Hierop baseert het Voedingscentrum vervolgens de richtlijnen voor de Schijf van Vijf. Volgens de Gezondheidsraad is er overtuigend bewijs dat het eten van volkoren in plaats van witte graanproducten leidt tot minder risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker (4). Deze positieve effecten op de gezondheid komen door de vitaminen, mineralen en vooral de vezels die erin zitten (lees in deze blog meer over vezels). De Gezondheidsraad raadt aan om ten minste 90 gram volkoren producten per dag te eten, wat overeenkomt met zo’n 3 sneetjes brood.
Niet altijd wat het lijkt
Niet alleen van brood, maar van ieder graanproduct bestaat een volkorenvariant. Bij pasta wordt deze vaak verkocht onder de naam ‘integrali’. Bij rijst heet volkorenrijst ‘zilvervliesrijst’. Ook van couscous, bulgur en noodles zijn steeds vaker volkoren varianten te vinden in de supermarkt. Havermout of havervlokken (die ook vaak in muesli zitten) zijn altijd volkoren, omdat de hele haverkorrel ervoor wordt gebruikt.
Er zit bij andere producten dan brood helaas wel een addertje onder het gras. De term ‘volkoren’ is namelijk alleen voor brood vastgelegd in de wet. Bij brood moet het product namelijk van 100% volkorenmeel gemaakt zijn om het de naam volkoren te mogen geven (5). (lees in deze blog meer over alle soorten brood)
Bij producten zoals knäckebröd, wraps en crackers gelden die strenge regels helaas niet. Het kan zomaar zo zijn dat jij met al je goede bedoelingen onderstaande crackers hebt gekocht, maar dat bij het bekijken van de ingrediënten blijkt dat er eigenlijk maar 38% volkorenmeel in zit, en dat maar liefst 57% gewoon tarwebloem betreft.
Kijk dus bij andere producten dan brood altijd even naar de ingrediënten bij het percentage volkorenmeel dat wordt aangegeven.
We hopen dat het nu een beetje duidelijk is wat volkoren precies inhoudt en waarom dit de gezondste keuze is, zodat je deze kennis mee kunt nemen in jouw productkeuzes!
Bronnen
Times of India. (2019). Whole grains [Afbeelding]. Geraadpleegd van https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/food-news/what-are-whole-grains-list-of-popular-whole-grains/articleshow/71866639.cms
Van Meel, H. (2019). Doorsnede graankorrel [Afbeelding]. Geraadpleegd van https://www.metisfoodconsultancy.nl/wat-is-volkoren/
Eufic. (2015, 9 juli). Whole Grains. Geraadpleegd op 24 maart 2020, van https://www.eufic.org/en/whats-in-food/article/whole-grains-updated-2015
Gezondheidsraad. Granen en graanproducten - Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding 2015. Den Haag: Gezondheidsraad, 2015; publicatienr. A15/11.
Warenwetbesluit Meel en Brood. (2017, 1 oktober). Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://wetten.overheid.nl/BWBR0009669/2017-10-01
Albert Heijn. (z.d.). LU Minicrackers volkoren [Afbeelding]. Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://www.ah.nl/producten/product/wi458187/lu-minicrackers-volkoren
Comments