Een gezond brood kopen kan met al die verschillende benamingen een flinke klus zijn. Want wat houden die benamingen nu precies in? Wij zetten hier alles voor je op een rijtje, zodat jouw zoektocht in de supermarkt of bij de bakker een beetje overzichtelijker wordt.
Brood (1)
Eigenlijk zijn er drie onderdelen die in de naam van een brood voor kunnen komen, namelijk:
· De samenstelling van het meel (volkoren, bruin, wit)
· De gebruikte graansoort (tarwe, spelt, rogge, meergranen)
· De manier van rijzen (desem)
Samenstelling van het meel
Benamingen zoals volkoren, bruin of wit zeggen iets over de samenstelling van het meel waarmee het brood is gebakken. Dit soort benamingen zijn wettelijk vastgelegd in het Warenwetbesluit Meel en Brood (2).
Volkoren Een brood mag alleen volkoren genoemd worden als het uit 100% volkorenmeel bestaat. Lees in deze blog alles over waarom volkoren de gezondste keuze is
Bruin Een brood mag alleen bruinbrood of tarwebrood genoemd worden als het voor het minstens 50% uit tarwemeel of volkorenmeel bestaat
Wit Een brood krijgt de benaming witbrood als het voor het grootste gedeelte uit bloem bestaat
Instinkertje
‘Bruinbrood’ is een wettelijke benaming. Het is dus níet hetzelfde als een ‘bruin brood’, wat simpelweg de kleur van een brood aangeeft. Veel consumenten worden voor de gek gehouden door de kleur van het brood en denken ‘hoe donkerder, hoe gezonder’. Het is inderdaad zo dat een volkorenbrood donkerder is van kleur dan witbrood, maar andersom betekent een donker brood niet per definitie dat een brood gezond is. Brood wordt namelijk vaak donkerder gemaakt met gebrande mout (3). In feite eet je dan dus gewoon een donker gekleurd witbrood.
De gebruikte graansoort
Benamingen zoals tarwe, rogge, spelt en haver zeggen iets over de graansoort die is gebruikt bij het maken van het brood. Tarwe wordt het meest gebruikt. Tegenwoordig wordt ook spelt steeds vaker gebruikt.
De benaming meergranen zegt niets over het gebruik van volkorenmeel of bloem, maar houdt in dat er twee of meer verschillende soorten graan zijn gebruikt, bijvoorbeeld tarwe én rogge. Qua gezondheid maakt de graansoort niet zo veel uit, het gaat erom dat je kiest voor de volkoren variant.
De manier van rijzen
Tegenwoordig zie je steeds vaker ‘desembrood’ in de winkels liggen. De term desem zegt iets over het gebruikte rijsmiddel in het brood. Meestal wordt aan brood namelijk gist toegevoegd om ervoor te zorgen dat het rijst. Gist is een levend organisme dat de suikers in deeg omzet in alcohol een koolzuurgas, waardoor het deeg uitzet en er een luchtig brood ontstaat (4). Om brood te laten rijzen, kan men ook desem gebruiken in plaats van gist. Desem is een soort pap van bloem of meel met water, waarin natuurlijke gisten zitten. Dit proces kost veel tijd. Ook zet het brood minder uit, waardoor desembrood zwaarder is (5). Desembrood is niet per se gezonder dan brood dat met gist is gemaakt. Het is meer een kwestie van voorkeur qua smaak en structuur van het brood. Wil je een gezond desembrood? Ook hierbij geldt dat het erom gaat dat je kiest voor de volkoren variant.
We hopen dat het nu een beetje duidelijk is wat al die benamingen bij brood betekenen en dat het voor jou nu iets makkelijker is om in dat doolhof een gezonde keuze te kunnen maken.
1. Max vandaag. (2019, 22 augustus). Is brood een dikmaker of een gezonde aanvulling? [Afbeelding]. Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/eten-drinken/is-brood-een-dikmaker-of-een-gezonde-aanvulling/
2. Warenwetbesluit Meel en Brood. (2017, 1 oktober). Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://wetten.overheid.nl/BWBR0009669/2017-10-01
3. Voedingscentrum. (z.d.). Hoe donkerder het brood, hoe gezonder? Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoe-donkerder-het-brood-hoe-gezonder-.aspx
4. Brood.net. (z.d.). Wat is gist? Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://www.brood.net/faq/ingredienten-in-brood/wat-is-gist-
5. Brood.net. (z.d.). Desembrood. Geraadpleegd op 24 maart 2020, van: https://www.brood.net/broodsoorten/desembrood
Comments